Sét là một hiện tượng thiên nhiên vô cùng mạnh mẽ và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm khôn lường. Mỗi năm, trên khắp thế giới, sét gây ra vô số thiệt hại về tài sản, công trình và thậm chí là cả tính mạng con người. Tại Việt Nam, với khí hậu nhiệt đới gió mùa, tình hình càng trở nên đáng lo ngại hơn. Chính vì vậy, việc lắp đặt và duy trì hệ thống chống sét hiệu quả là vô cùng quan trọng và cần thiết. Trong đó, kiểm định chống sét đóng vai trò then chốt, đảm bảo hệ thống luôn trong trạng thái hoạt động tốt nhất, sẵn sàng bảo vệ công trình và con người trước sự tấn công của thiên nhiên.
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện và sâu sắc về kiểm định chống sét, bao gồm các khía cạnh pháp lý, quy trình thực hiện, tầm quan trọng và những lưu ý cần thiết.
CƠ SỞ PHÁP LÝ VỀ KIỂM ĐỊNH CHỐNG SÉT
Để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của hệ thống chống sét, Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản pháp luật và tiêu chuẩn kỹ thuật quy định chặt chẽ về việc kiểm định và cấp giấy chứng nhận.
QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH
- Nghị định 136/2020/NĐ-CP: Theo Điều 5 của Nghị định này, các hệ thống điện, chống sét, chống tĩnh điện, thiết bị sử dụng điện, sinh lửa, sinh nhiệt phải đảm bảo an toàn về phòng cháy và chữa cháy, phù hợp với các quy chuẩn, tiêu chuẩn hoặc theo quy định của Bộ Công an.
- TCVN 9385:2012: Tiêu chuẩn này quy định cụ thể về chống sét cho công trình xây dựng, bao gồm hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống. TCVN 9385:2012 yêu cầu kiểm tra định kỳ hệ thống chống sét, tốt nhất là không quá 12 tháng một lần và nên thực hiện vào đầu mùa mưa. Đối với các khu vực có điều kiện khí hậu khắc nghiệt, tần suất kiểm tra cần được tăng lên.
- Nghị định 79/2014/NĐ-CP (và sau này là Nghị định 136/2020/NĐ-CP): Các Nghị định này quy định chi tiết thi hành Luật Phòng cháy và chữa cháy, trong đó có đề cập đến yêu cầu bắt buộc về kiểm định hệ thống chống sét.
TIÊU CHUẨN ÁP DỤNG TRONG KIỂM ĐỊNH
Các tiêu chuẩn chính được áp dụng trong kiểm định chống sét bao gồm:
- TCVN 9385:2012: Chống sét cho công trình xây dựng – Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống.
- TCVN 9358:2012: Lắp đặt hệ thống nối đất cho các công trình công nghiệp – Yêu cầu chung.
- TCVN 4756:1989: Tiêu chuẩn nối đất và nối không các thiết bị điện.
- 11TCN-18:2016 và 11TCN-19:2016: Quy phạm trang bị điện.
Các tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu kỹ thuật chi tiết mà hệ thống chống sét cần đáp ứng, cũng như các phương pháp kiểm tra và đánh giá hệ thống.
QUY TRÌNH KIỂM ĐỊNH VÀ CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN
Quy trình kiểm định chống sét bao gồm nhiều bước, được thực hiện một cách bài bản và khoa học để đảm bảo tính chính xác và khách quan.
BƯỚC 1: CHUẨN BỊ VÀ ĐĂNG KÝ KIỂM ĐỊNH
- Đơn vị kiểm định cần chuẩn bị:
- Đơn yêu cầu kiểm định chống sét và lập biện pháp an toàn trong suốt quá trình kiểm định.
- Bố trí kiểm định viên có năng lực, kinh nghiệm.
- Mang đầy đủ thiết bị cần thiết như máy đo điện trở, kẹp dòng.
- Trang bị đầy đủ dụng cụ, phương tiện bảo vệ cá nhân.
- Đơn vị yêu cầu kiểm định cần:
- Đảm bảo thiết bị được lắp đặt hoàn chỉnh và đủ điều kiện để kiểm định.
- Chuẩn bị hồ sơ, tài liệu hoặc kết quả kiểm định lần trước (nếu có) để so sánh.
- Thông báo, khoanh vùng khu vực kiểm tra hoặc có biển cảnh báo.
- Cử người am hiểu về hệ thống chống sét tham gia và hướng dẫn kiểm định viên.
BƯỚC 2: KIỂM TRA HỒ SƠ KỸ THUẬT
Kiểm định viên sẽ tiến hành kiểm tra hồ sơ thiết kế và lắp đặt của hệ thống (nếu có), đánh giá khả năng sử dụng và phạm vi bảo vệ của toàn hệ thống, đồng thời tham khảo hồ sơ kiểm định trước đó (nếu có).
BƯỚC 3: KIỂM TRA THỰC TẾ TẠI HIỆN TRƯỜNG
Quy trình kiểm tra thực tế bao gồm:
- So sánh sự phù hợp giữa hồ sơ thi công và lắp đặt thực tế.
- Kiểm tra kim thu sét, dây thoát sét.
- Kiểm tra hệ thống liên kết, bãi tiếp địa.
- Kiểm tra dây dẫn, đảm bảo dây ngắn gọn và không tạo góc nhọn.
- Kiểm tra khoảng cách an toàn.
- Đánh giá các tác động xung quanh lên hệ thống.
BƯỚC 4: ĐO ĐẠC ĐIỆN TRỞ CHỐNG SÉT
Đo đạc điện trở là bước quan trọng để đánh giá hiệu quả của hệ thống.
- Sử dụng máy đo chuyên dụng để đo điện trở tiếp địa.
- Thực hiện đo tại nhiều điểm kiểm tra (mỗi vị trí ít nhất 2 lần đo).
- Kiểm tra điện áp để đảm bảo không tồn tại điện thế dư trên cực nối đất.
- Theo tiêu chuẩn, giá trị điện trở cho phép là R < 10Ω.
CÁC TIÊU CHUẨN VỀ GIÁ TRỊ ĐIỆN TRỞ
- Điện trở hệ tiếp địa chống sét trực tiếp: < 10 Ω (TCVN 9385-2012).
- Điện trở tiếp địa an toàn điện, tiếp địa chống sét lan truyền: < 4 Ω (TCVN 4756-1989).
- Điện trở tiếp địa an toàn điện nhẹ: < 1 Ω.
- Một số công trình đặc biệt có thể yêu cầu điện trở < 0.5 Ω.
BƯỚC 5: ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ VÀ ĐỀ XUẤT
Sau khi đo đạc, kiểm định viên sẽ tổng hợp và đánh giá kết quả đo, xác định hệ thống có đạt chuẩn hay không. Nếu không đạt yêu cầu, kiểm định viên sẽ đưa ra các kiến nghị về phương án khắc phục, sửa chữa.
BƯỚC 6: CẤP GIẤY KIỂM ĐỊNH CHỐNG SÉT
- Đơn vị kiểm định sẽ gửi mẫu đo điện trở đến cơ quan kiểm định có thẩm quyền.
- Cơ quan kiểm định sẽ kiểm tra tổng thể và cấp giấy chứng nhận nếu hệ thống đạt yêu cầu.
- Thời gian cấp giấy chứng nhận thường là 3 ngày làm việc sau khi hoàn thành công tác đo kiểm.
NỘI DUNG VÀ HIỆU LỰC CỦA GIẤY KIỂM ĐỊNH CHỐNG SÉT
Giấy kiểm định chống sét là tài liệu quan trọng, chứng minh hệ thống đã được kiểm tra và đáp ứng các yêu cầu an toàn.
CÁC THÔNG TIN CẦN CÓ TRONG GIẤY KIỂM ĐỊNH
Giấy kiểm định chống sét cần thể hiện đầy đủ các thông tin sau:
- Thông tin khách hàng thực hiện kiểm định.
- Thời gian tiến hành đo và kiểm tra.
- Thông tin đơn vị đo.
- Thông tin về thiết bị đo (model, số chế tạo, hiệu chuẩn).
- Tên kiểm định viên (phải được cấp chứng nhận của Bộ Khoa học và Công nghệ).
- Giá trị kết quả đo và đánh giá theo TCVN 9385:2012.
- Thời hạn kiểm định hệ thống chống sét.
THỜI HẠN HIỆU LỰC VÀ TẦN SUẤT KIỂM ĐỊNH
Chu kỳ kiểm định hệ thống chống sét được quy định như sau:
- Thông thường: 12 tháng/lần (TCVN 9385:2012).
- Đối với nơi ít nguy hiểm: 2 năm/lần.
- Đối với nơi nguy hiểm: 1 năm/lần.
- Đối với nơi đặc biệt nguy hiểm: 6 tháng/lần.
Ngoài ra, cần thực hiện kiểm tra đột xuất khi:
- Xảy ra tai nạn, sự cố hoặc có nguy cơ xảy ra tai nạn.
- Sau khi sửa chữa hệ thống nối đất hoặc lắp đặt lại thiết bị điện.
- Sau khi có lụt, bão, động đất, hỏa hoạn ảnh hưởng đến hệ thống.
- Khi xây dựng mới hoặc sửa chữa các công trình có khả năng làm hư hỏng hệ thống nối đất.
ĐƠN VỊ CÓ THẨM QUYỀN KIỂM ĐỊNH VÀ CẤP GIẤY
Không phải tất cả các đơn vị đều có đủ thẩm quyền để thực hiện kiểm định chống sét và cấp giấy chứng nhận.
CÁC TỔ CHỨC ĐƯỢC PHÉP KIỂM ĐỊNH CHỐNG SÉT
Các đơn vị được phép kiểm định và cấp giấy chứng nhận bao gồm:
- Sở Khoa học và Công nghệ các tỉnh.
- Công ty Điện lực các tỉnh.
- Các đơn vị có chức năng kiểm định được Nhà nước cấp phép.
- Công an PCCC (có chức năng kiểm tra, giám sát hệ thống chống sét liên quan đến PCCC).
Việc kiểm định phải được thực hiện bởi các tổ chức kiểm định kỹ thuật an toàn lao động được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động.
YÊU CẦU VỀ THIẾT BỊ VÀ NHÂN SỰ KIỂM ĐỊNH
Đơn vị kiểm định cần đáp ứng các yêu cầu sau:
- Đồng hồ đo phải có tem kiểm định của Tổng cục Đo lường Chất lượng còn hạn.
- Kỹ thuật viên kiểm tra cần có thẻ kiểm định viên còn hiệu lực.
- Kiểm định viên phải được đào tạo bài bản, có kinh nghiệm trong lĩnh vực.
CHI PHÍ KIỂM ĐỊNH VÀ CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN
Chi phí cho dịch vụ kiểm định chống sét và cấp giấy chứng nhận có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố.
BẢNG GIÁ THAM KHẢO
Dưới đây là bảng giá tham khảo cho dịch vụ kiểm định chống sét:
- Tại Vinesh: 850.000 VNĐ/bộ, hiệu lực 12 tháng.
- Tại Tổng kho chống sét: 700.000 – 750.000 VNĐ/bộ, hiệu lực 12 tháng.
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHI PHÍ
Chi phí kiểm định và đo điện trở phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Quy mô, phạm vi, địa điểm kiểm tra.
- Mức độ phức tạp của công việc.
- Chiều cao của công trình.
- Số lượng điểm đo.
- Vị trí địa lý của công trình.
XỬ PHẠT KHI KHÔNG THỰC HIỆN KIỂM ĐỊNH CHỐNG SÉT
Việc không tuân thủ quy định về kiểm định chống sét sẽ dẫn đến các hình thức xử phạt theo quy định của pháp luật.
QUY ĐỊNH XỬ PHẠT VI PHẠM
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021, các hình thức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy bao gồm:
- Buộc khắc phục những sai sót, hư hỏng của hệ thống chống sét.
- Buộc lắp đặt hệ thống chống sét đảm bảo quy định.
HẬU QUẢ CỦA VIỆC KHÔNG KIỂM ĐỊNH
Ngoài các chế tài xử phạt, việc không kiểm định hệ thống chống sét còn có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng:
- Không phát hiện kịp thời các hư hỏng của hệ thống.
- Tăng nguy cơ cháy nổ, hỏng hóc thiết bị khi có sét đánh.
- Đe dọa an toàn tính mạng con người trong khu vực.
- Khó khăn trong giải quyết bảo hiểm khi xảy ra sự cố.
KẾT LUẬN
Kiểm định chống sét và cấp giấy chứng nhận là một quá trình bắt buộc theo quy định của pháp luật, nhằm đảm bảo an toàn cho công trình và con người. Các tổ chức, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm túc chu kỳ kiểm định và lựa chọn đơn vị kiểm định uy tín, được cấp phép để đảm bảo chất lượng kiểm định và tính hợp pháp của giấy chứng nhận. Việc kiểm định không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là biện pháp thiết yếu để phòng ngừa những nguy cơ do sét đánh gây ra.
Để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình và tính mạng con người trước những nguy cơ tiềm ẩn từ sét, việc lựa chọn các sản phẩm chống sét chất lượng cao và uy tín là vô cùng quan trọng. Chống sét Toàn Cầu tự hào là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp và phân phối các sản phẩm kim thu sét, vật tư chống sét và thiết bị chống sét chính hãng, chất lượng cao.
Chúng tôi cung cấp đa dạng các sản phẩm chống sét từ các thương hiệu nổi tiếng trên thế giới, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng:
- Kim thu sét phóng tia tiên đạo Liva: Với nhiều model khác nhau như LAP-AX210, LAP-BX175, LAP-BX125, LAP-CX070, LAP-CX040, LAP-DX250, đảm bảo bán kính bảo vệ tối ưu cho mọi công trình.
- Kim thu sét Topbas Grup: Các dòng sản phẩm Olympus, Apollo, Eco Star, Orion với hiệu suất vượt trội và độ bền cao.
- Kim thu sét VN-TC1987: Sản phẩm kim thu sét cổ điển, chất lượng cao, được kiểm định bởi các cơ quan chức năng trong nước.
- Vật tư chống sét: Cáp thoát sét, hộp kiểm tra, hệ thống tiếp địa, bộ đếm sét…
- Thiết bị chống sét lan truyền: Bảo vệ các thiết bị điện tử khỏi các xung điện do sét gây ra.
Liên hệ ngay với Chống sét Toàn Cầu để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất:
- Địa chỉ: Số 2 ngõ 22 thôn Thượng, xã Cự Khê, H. Thanh Oai, Hà Nội
- Hotline: 0972 299 666 – 0978 101 070
- Website: https://chongsettoancau.com/
- VPGD: Đ. Kim Giang/29 ngõ 292, Đại Kim, Hoàng Mai, Hà Nội
Chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm và dịch vụ chống sét chất lượng cao nhất, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho mọi công trình.